Zgodnie z zapowiedziami, wskutek niewycofania się Polski z ustaw dotyczących zmian w sądownictwie, Komisja Europejska ogłosiła w sobotę rozpoczęcie postępowania przeciwko naszemu krajowi. W pierwszym etapie rząd otrzymał jeszcze miesiąc na cofnięcie zmian, które godzą w unijne przepisy. Przypomnijmy, że chodzi o ustawę o sądach powszechnych, którą n początku tygodnia podpisał prezydent Andrzej Duda.

KE zwróciła uwagę, przede wszystkim, na pojawiający się w ustawie problem dyskryminacji ze względu na płeć. Chodzi dokładnie o zapis, wedle którego sędziny będą przechodzić w stan spoczynku zawodowego w wieku 60 lat, a mężczyźni w wieku 65 lat. Łamie to podstawowe zasady dotyczące równości zatrudnienia w Unii Europejskiej.

Poza tym KE ma wątpliwości odnośnie poszerzenia możliwości ministra sprawiedliwości. Na mocy podpisanej ustawy, będzie on miał większe pole do wywierania wpływu na sędziów, poprzez możliwość przedłużania ich kadencji. Zdaniem ekspertów, narusza to zasadę nieusuwalności sędziów.

Przeciwko ustawie opowiadały się dziesiątki tysięcy Polaków, którzy przez niemal tydzień regularnie uczestniczyli w protestach, odbywających się zarówno pod sądami, jak i pod Sejmem, domem Jarosława Kaczyńskiego oraz pod letnią rezydencją Andrzeja Dudy. Udało się przekonać prezydenta do zawetowania ustaw o Sądzie Najwyższym i o Krajowej Radzie Sądownictwa, jednak zdecydował się on na podpisanie trzeciej ustawy, która poszerza kompetencje ministra sprawiedliwości w zakresie powoływania i odwoływania sędziów.

Polski rząd otrzymywał od KE zaproszenie do wspólnych rozmów nad ostatecznym kształtem ustawy tak, by wprowadzała ona zmiany, jednocześnie nie naruszając zasad unijnych, jednak poszczególni politycy odmówili współpracy. Należy przy tym dodać, że KE od ubiegłego roku prowadzi już procedurę przeciwko Polsce. Dotyczy ona opcji odwołania sędziów Sądu Najwyższego. Jeśli władze to uczynią, Polsce grożą sankcje ze strony UE.