Jak się okazuje, chałupnictwo znika nie bez powodu, a w wielu sytuacjach jest to skutkiem działań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jedną z ważniejszych kwestii przyczyniających się do spadku popularności chałupnictwa były składki ubezpieczeniowe, które płaciły osoby wykonujące taką pracę.

Składki na ubezpieczenie społeczne płacone przez osoby zajmujące się chałupnictwem były dawniej możliwe już od kwoty 60zł. Warunkiem musiało być jednak zatrudnienie na umowę o pracę nakładczą. Problem w tym, że w 2009r. wprowadzono zmiany dotyczące składek płaconych przez chałupników, a ZUS zaczął dokładniej sprawdzać, czy przypadkiem praca nakładcza nie jest fikcyjna, a umowy nie są podpisane tylko w ramach obniżenia składek ubezpieczeniowych.

Żeby sprawdzić wiarygodność osób płacących składki i oficjalnie pracujących w ramach pracy nakładczej, ZUS przeprowadził wiele kontroli obejmujących sprawdzanie umów, jak też sprawdzanie tego, czy rzeczywiście zlecona oraz wykonana została praca, o której mowa w takim dokumencie.

Okazało się, że wiele papierów zawierało nieprawidłowości, a znaczna część pracowników nawet, jeśli wykonywała jakąś pracę, to rzadko można było ją kwalifikować do chałupnictwa. W związku z tym, na osoby te nakładano kary, a gdy próbowały odwołać się do sądu jakiejkolwiek instancji, sędzia jedynie potwierdzał zasadność kar. Chałupnictwo zaczęło więc stawać się nie tylko mało opłacalne, ale i ryzykowne.

Eksperci zaznaczają jednak, że zanikanie chałupnictwa to nie tylko kwestia zmiany przepisów, ale i samych wymagań rynku pracy – niewiele firm potrzebuje już teraz tego rodzaju pracowników. Pojawiła się natomiast masa innych zawodów, które można wykonywać w zaciszu własnego domu.

Co pozostało po chałupnictwie? Jak wyliczono, obecnie chałupników jest w Polsce zaledwie 1700. To bardzo mało, gdy pod uwagę weźmiemy fakt, że jeszcze w 2006r. osób zajmujących się pracą chałupniczą było ponad 23,5 tysiąca.